Przyjęciem dnia 3 lipca poprawki do Bulli Exsurge Domine (rotryjskiej konstytucji) Signoria Rotryjska zakończyła swoje prace. Od teraz władzę ustawodawczą w Państwie Kościelnym, obok Patriarchy, sprawować będzie Kuria Rotryjska, czyli rząd Państwa Kościelnego. Zmiana ustawy zasadniczej spotkała się z ogromną aprobatą ze strony rotryjskich obywateli, chociaż – jak można się było spodziewać – nie obyło się bez głosów krytyki.
Signoria Rotryjska została ustanowiona oryginalnym brzmieniem Bulli Exsurge Domine dnia 25 lutego 2012 roku. Składała się ze wszystkich obywateli Państwa Kościelnego i kierowana była przez Kamerlinga – osobę numer dwa w Państwie i Kościele. Wydając ustawy stanowiła, obok Patriarchy wydającego bulle, władzę ustawodawczą w Rotrii.
Historia rotryjskiego ustawodawstwa nie jest dość kolorowa, choć w ciągu ośmiu lat istnienia kształt rotryjskiego parlamentu przechodził zmiany. Pierwsza Rotria – okres w rotryjskiej historii od powstania (27.06.2007) do słynnej kapitulacji (28.11.2007) – znała urząd Rady Wewnętrznej, czyli parlamentu połączonego z ministerstwem spraw wewnętrznych. Następnie Kolegium Apostolskie składało się ze wszystkich biskupów. Bulla Węgielna wprowadziła wybieralne w powszechnych wyborach Konsylium Apostolskie, a konstytucja Piusa II zmieniła jego nazwę na Wielką Radę. Poprzednikiem obecnej Signorii Rotryjskiej był Synod Powszechny, który również składał się ze wszystkich rotryjskich obywateli*. Patriarcha jest jedynym elementem stałym łączącym całe ustawodawstwo na przestrzeni lat. Od zawsze sprawował on urząd prawodawcy.
Przed lipcową zmianą krążyło wiele planów reformy rotryjskiego parlamentu. M.in. proponowano powrócić do elekcyności jej składu. Jednak propozycja, która wywołała najwięcej dyskusji dotyczyła związania parlamentu z lennami rotryjskimi. Projekt księcia Urbino Vittorio Paolino zakładał rozłożenie głosów w Signorii na poszczególne księstwa według mieszanych kryteriów – aktywności, inicjatyw, prestiżu, itp. Księstwa same decydowałyby jak rozdzielić przyznane sobie głosy – czy poprzez nominację książęcą, czy poprzez wybory, czy książę sam reprezentowałby swoje księstwo. Pomimo, że początkowo pomysł uzyskał ogólną aprobatę, głównie poprzez opozycję kardynała Cesarego de Medici propozycja upadła.
Obecna poprawka jednak od samego początku spodobała się członkom Signorii. Brak owoców pracy rotryjskiego parlamentu był wszechwidoczny i dlatego Wicekanclerz Franz Ferdynand von Habsburg uznał „konieczność naprawy niefunkcjonującej praktycznie w naszym Państwie Signorii”. Projekt autorstwa Kurii zakładał przekazanie rządowi władzy ustawodawczej, jednak rezerwował dla obywateli prawo weta wobec przyjętych ustaw. Jeśli trzech obywateli nie zgodziłoby się z ustawą, jej obowiązywanie zostałoby zawieszone do czasu podjęcia ostatecznej decyzji przez Patriarchę.
Ustawa przeszła stosunkiem głosów 10-2. Jeden obywatel wstrzymał się od głosu.
Parę dni po głosowaniu głos zabrał Brat Giordano Belmonte OFD. Wyraził swoje oburzenie w związku z przyjętą ustawą i stwierdził, że „ktoś zrobił nas w konia”. Nie zgadzając się z argumentem o bezużyteczności Signorii zauważył, że pojedynczy obywatele, członkowie Signorii, nie posiadali inicjatywy ustawodawczej. Natomiast Kuria Rotryjska, która inicjatywę posiada, wcale z niej nie korzystała. Dominikanin zaznaczył również, że wyeliminowanie obywateli z procesu ustawodawczego i skupienie władzy ustawodawczej i wykonawczej w jednej instytucji jest „niemoralne” i „niebezpieczne”. Za wyrażenie swojej opinii wobec zmian w ustawie zasadniczej, Brata Giordano spotkała kara. Podczas uroczystej mszy ku czci świętego Benedykta z Nursii, Jego Świątobliwość Leon II nałożył na Dominikanina pokutę i zakazał wykładać na Uniwersytecie Rotryjskim.
Jedyna inna krytyka pod adresem zmian w rotryjskim ustawodawstwie pochodziła od brata Vittorio Paolino, księcia Urbino. W trakcie debaty książę Vittorio Paolino zgłosił zastrzeżenia co do nowego kształtu władzy ustawodawczej. Zwrócił uwagę, że Signoria Rotryjska sprawowała funkcję kontrolną nad Kurią Rotryjską poprzez interpelacje i wnioski do Patriarchy o zmiany personalne. Według Jego Książęcej Mości można wątpić, że Kuria, przejmując obowiązki Signorii, będzie należycie sprawować funckję kontrolną sama nad sobą. Poglądu tego nie podziela Gonfaloniere Nicolas Dreder, który w rozmowie z naszą Redakcją zauważył, że „nad Kurią czuwa jeszcze Ojciec Święty, który zadba oto, aby nie było zagrożenia dla Rotrii”. Jednak czy jeden człowiek będzie w stanie zapanować nad kurialnym goliatem, którego skład (jak zauważył nasz rozmówca) „jest liczny – nie są to 4 osoby jak poprzednio”?
Na to pytanie odpowiedział infułat Dreder: „[…] aby oceniać wprowadzoną zmianę musi upłynąć trochę czasu – wówczas będzie można wydać bardziej wiarygodny osąd.”
brat Vittorio Paolino
* Poprzedzajacy skrót nie jest pełną listą, gdyż poprzednie rotryjskie akty prawne nie są łatwo dostępne i trzeba się naszukać, aby przynajmniej tyle znaleźć.
